Op pad met de crisisdienst

14.00 uur – Verdriet, boosheid en suïcidale gedachten

De dienst start met een overdracht van lopende casussen. De eerste beoordeling van de dag staat al op de planning; we gaan naar Chantal, een vrouw met suïcidale gedachten. Een betrokken medewerker uit het sociaal domein en een behandelaar van een collega-zorgorganisatie zijn al aanwezig wanneer Frank en de dienstdoende psychiater binnenkomen. 

Chantal vertelt dat er in korte tijd veel is gebeurd in haar leven. Ze voelt zich eenzaam, piekert veel en denkt vaak aan zelfmoord. Een persoonlijk netwerk heeft ze niet; haar begeleider is haar enige vaste contact. Tijdens het gesprek wisselen verdriet en boosheid elkaar af - het gevoel niet gezien te worden overheerst. 

Crisissignaleringsplan

Frank en zijn collega luisteren geduldig, stellen vragen en overleggen met de aanwezige professionals. Er wordt gekeken naar wat er mogelijk is om Chantal te ondersteunen: het crisissignaleringsplan wordt geactiveerd en er worden afspraken gemaakt over haar dagstructuur en extra contactmomenten met haar zorgverleners.

“We proberen altijd aan te sluiten bij bestaande hulpverlening,” vertelt Frank. “In dit geval konden we meteen schakelen met betrokkenen. Dat helpt om rust te brengen en verdere escalatie te voorkomen.” 

15.30 uur – Gedachten aan zelfdoding 

Nadat de administratie is bijgewerkt, komt er een telefoontje binnen van een ambulanceverpleegkundige. Ze belt over Anna, een jonge vrouw die suïcidale gedachten heeft geuit. Haar vriend Christian belde 112. De ambulance is inmiddels ter plaatse en de hulpverlener vraagt de crisisdienst om mee te denken. 

Geen acuut gevaar

Frank stelt gerichte vragen om de ernst van de situatie in te schatten. Er zijn op dat moment geen aanwijzingen voor acuut gevaar. “We verwijzen in zo’n geval terug naar de huisarts,” legt hij uit. “Dat is soms niet wat mensen van ons verwachten. Maar we zijn er echt alleen voor acute psychiatrische crisissen. Dat kan ook niet anders; we bedienen met twee personen heel Tilburg en omstreken. We moeten dus goed kijken waar we echt van meerwaarde zijn.” 

16.00 uur – Radeloos na scheiding 

Een huisarts belt over een vrouw die volledig is vastgelopen na een scheiding. Ze slaapt al dagen niet, heeft geen uitzicht op woonruimte en voelt zich radeloos. Frank luistert en denkt mee. Samen besluiten ze dat de juiste stap ligt bij het gemeentelijk crisisinterventieteam, dat breder kijkt dan psychiatrie alleen.  

“Het is een moeilijke situatie, zegt Frank. “Deze vrouw heeft rust nodig en perspectief op een woonruimte.  Wij kunnen dat helaas niet bieden, maar kunnen wel helpen om de juiste route te vinden.” 

19.30 uur – Psychiatrische crisis met taalbarrière 

Later op de avond komt er weer een melding binnen - opnieuw over Anna, de vrouw waar eerder contact over was. Haar toestand is verslechterd. Frank en een verpleegkundig specialist rijden naar haar appartement. Anna spreekt gebrekkig Engels en oogt instabiel en kwetsbaar. Haar vriend Christian is aanwezig en maakt zich grote zorgen.  

In het gesprek wordt duidelijk dat Anna in haar thuisland al psychiatrisch behandeld werd en medicatie gebruikte. In Nederland weet ze de weg naar hulp nog niet goed te vinden. Frank en zijn collega besluiten dat er snel iets moet gebeuren. Er wordt afgesproken dat Frank de volgende ochtend haar huisarts belt om behandeling door een psychiater te versnellen.  

Rustgevende medicatie

“Het is schrijnend om te zien,” zegt Frank. “Deze vrouw heeft hoognodig psychiatrische hulp nodig. Het enige wat wij nu voor haar kunnen betekenen, is haar rustgevende medicatie geven zodat ze de nacht doorkomt. En we gaan ons uiterste best doen om psychiatrische hulp te versnellen.” 

01.30 uur – Man met onbegrepen gedrag  

Het is inmiddels nacht wanneer de politie zich meldt bij de crisisdienst. Ze hebben hun handen vol aan een man met onbegrepen gedrag. De man gebruikt cannabis, weigert zijn medicatie en raakt daardoor steeds psychotischer en agressiever. 

Na overleg besluit Frank dat hij vervoerd moet worden naar de SPOR: de spoedeisende psychiatrische observatieruimte. De ambulance komt ter plaatse en samen met de politie wordt hij overgebracht. Wanneer hij aankomt bij de SPOR is hij geboeid. Contact maken is onmogelijk. 

Crisismaatregel

Samen met de psychiater beoordeelt Frank de situatie. Het beeld: een ernstig verwarde man, bekend met schizofrenie, medicatieontrouw en cannabisgebruik. De man krijgt een crisismaatregel. Dat betekent dat hij gedwongen wordt opgenomen op de High Intensive Care omdat hij een acuut gevaar vormt voor zichzelf en anderen. 

“In dit soort heftige situaties merk je hoe belangrijk de samenwerking is tussen politie, ambulance en crisisdienst”, blikt Frank terug. “Iedereen heeft een eigen rol en we weten wat we van elkaar kunnen verwachten. Uiteindelijk gaat het erom dat we het samen doen – alleen dan kunnen we veiligheid en stabiliteit bieden in een crisissituatie. In dit geval was dat dus een gedwongen opname, het uiterste redmiddel.” 

08.30 uur – Overdracht 

Na een onrustige nacht draagt Frank zijn casussen over aan de collega’s van de dagdienst. Zij nemen het stokje over en zijn klaar om nieuwe crisissituaties te beoordelen. 

We doen het samen

“Iedere situatie is anders, maar onze aanpak is steeds hetzelfde,” besluit Frank. “We proberen te begrijpen wat er speelt en kijken wat er nodig is om de crisis te stabiliseren. Samen met betrokkenen en naasten maken we afspraken over het vervolg. Een goede samenwerking met het netwerk, de politie, ambulance en huisartsen is daarbij onmisbaar.” 

"Alleen als er écht geen andere oplossing mogelijk is, kiezen we voor een korte crisisopname. Maar liever voorkomen we dat. En als het lukt om samen met de cliënt, diens netwerk en zorgpartners een oplossing te vinden - dan kijk ik met voldoening terug op mijn dienst.” 

De namen en sommige details zijn veranderd om de privacy van betrokkenen te beschermen.